فرهنگ لغات زبان مخفی

فرهنگ لغات زبان مخفی

نوشته ی مهدی سمائی

نشر مرکز / 1382/116 رویه / 1200 تومان

***

گفتگویی در باره ی لایی کشی، و این که کاربردش  خوبست یا بد است، مرا به معرفی این کتاب کشاند.

سمائی در مقدمه ی کتاب می گوید:

زبان حافظه ی جامعه است و تصویر حافظه ی هر جامعه در آن جامعه. از نسلی به نسل دیگر منتقل می شود. این حرکت در گروه های مختلف نماد پیدا می کنند.

زبان یک رفتار اجتماعی است . هر جامعه ملزم به رعایت این رفتار است. ناهنجاری های زبان از گروه های اجتماعی وارد زبان می شوند.

گروه هایی چون، جوانان، خلافکاران، کارکنان پیشه های مختلف، ........

در این کتاب فرهنگ مخفی لغات جوانان آمده است. ینی خلافکار اینجا نیست. مگر در شکل  خالی بندی که از خلافکاری وارد زبان پارسی شده، عمومیت یافته و وارد کل زبان شده و فقط در گروه خود نمانده است.

***

در گذشته هم زبان مخفی داشته ایم. ولی در ریخت های دیگری چون:

زبان زرگری، زبان سوسکی، مطربی، ........ خب این ها زبان های مخفی هستند. یا بودند؟  منسوخ شده اند. دیگر کمتر کسی آن ها را حتا اگر بداند به کار ببرد. چون لورفته اند. همه شان.

***

تاریخچه و آغاز پیدایش زبان مخفی در ضمن از خلافکاران بوده است. برای این که مردم از گفتارهای آن ها چیزی نفهمند. سابقه تاریخی آن به قرون وسطا در اروپا می رسد. که بسیاری واژه های فرانسوی در معنای دیگری به کار می رفت. برای اولین بار فرانسویان به این زبان مخفی گفتند: آرگو. حال آرگو واقعن به چه معناست من نمی دانم. ولی می دانم که یک آبجویی به این نام بود. قبلن.

کتاب زبان مخفی چاپ سال 1382 است. شکل جمع آوری آن این جوری بوده که مهدی سمائی پرسش نامه ای را در شهر پخش می کند که مردم بنویسند بین خود و اطرافیانشان چه واژه هایی رد و بدل می شود.

صورت های اختصاری هم راه با مثال:

راج = رایج مانند: آجان: مامور موتور سوار (راج): کوچه پر آجان بود.

مح = محدود ینی کاربرد کمی داشته اند. مانند: اسیدی: شدید، فراوان. (مح). دوست داشتناش اسیدیه. منو اسیدی دوس داره.

منس = منسوخ . از بین رفته. کم راج. مانند: تایتانیک. اشاره به هنرپیشه ی فیلم تایتانیک. جوان پیرو مد (منس). یارو تایتانیکه.

دخ= دخترانه. مانند:چایی شیرین. خاص دبیرستان دخترانه. کسی که برای تملق خبرچینی می کند. (راج)(دخ) دختره از اون چایی شیریناس. چایی شیرین داره میاد.

پس=پسرانه . مانند:داف. لفظی کلیمی به معنی دختر. (عا) (پس). دافارو دیدی؟ چند تا داف نشسته بودن. ر.ک. پاناسونیک

.............

عا=عام. همه جا به کار می رود. کاربرد همگانی دارد. تهران و شهرستان هم ندارد. مانند:

لایی کشیدن: با سرعت با اتومبیل از لابلای انبوه اتومبیل ها رد شدن (عا): از صب تا شب تو خیابون مشغول لایی کشیدنه.

لازم به یادآوری من اینجا هست که بگویم هشت سال پیش تا کنون ممکن است تغییراتی در این راج و مح و پس و دخ ............ داده باشد. هشت سال کم نیست. در این جهان پر ارتباط.