ارشاد الزراعه - «کشاورزی نامه»

ارشاد الزراعه 

نسخه خطی - چاپ سنگی اصل کتاب را اینجا ورق بزنید.
نویسنده: قاسم بن یوسف ابونصری هروی - محمد مشیری
ناشر: دانشگاه تهران

زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 330
اندازه کتاب: وزیری - 

 سال انتشار: 1346 -  

دوره چاپ: 1

برداشت از آی کتاب
 

شنیدم کتابی داریم ، که حدود پانصد سال پیش در اصول کشت و ایجاد باغ ،گل ... نوشته شده و در آن به باغهای دوران پیش از زمان خود نیز پرداخته است . به دنبالش رفتم و تا کنون نتوانسته ام بیابمش .امیدوارم روزی میان کتابهایم ببینمش! و یا از نزدیک لمسش کنم!  

در وبگردیهایم خواندم  بسیاری از نویسندگان در مقالات و کتاب هایشان  به نوشته های ارشاد الزراعه  ارجاع داده اند.  تا اینجا همین که می دانم چنین کتاب وجود دارد بسیار خوشحالم.   

در کتابخانه مجلس این پیوند هست ولی گویا فایل پی دی اف آن خراب است شما هم امتحان کنید: 

دانلود کتاب ارشاد الزراعه از کتابخانه مجلس   

باغهای ایرانی که در آن درختان میوه و بی ثمر و با عمرهای گوناگون کاشته می شوند تا همیشه سبز و انبوه باشد ، عطر گلها و حتی آهنگ وزش نسیم و بادهای ملایم در میان تنه و پوسته و شاخ و برگ ها در نظر گرفته شده است ، باغهایی که آب به صورت جوی ها و حوض و فواره های طبیعی و آبشارهای کوچک و... حضور همیشگی دارد.

 گوناگونی باغ های ایرانی خواندنی اند. چند نمونه از آن را اینجا با هم دوره می کنیم: 

باغ - میوه ها :باغ توت- باغ زرشک 

باغ - گل ها:باغ گاتاداس داریوش- هخامنشی، باغ وفا «بابر» گورکانی  

باغ ها باغبانی  

باغ های دارویی 

باغ - منظم 

باغ های تفریحی 

باغ های فصلی- حکومتی 

باغ های شکار :باغ های قصر شیرین- طاق بستان - ساسانی 

باغ های لذت خاص :باغ هشت بهشت- باغ بلبل - صفوی 

... 

باغی ها ی مردمی برداشت انواع با غ ها از اینجا  

کتاب اصلی با چاپ سنگی در کتابخانه مرکز دائره المعارف و کتابخانه مجلس موجود است. 

امیدوارم کتاب محمد مشیری دوباره چاپ شود.

 کتاب در مرکز دائره المعارف:  

 این هم گزینه ای از یافته هاکه به گوشه هایی از کتاب اشاره می کند:  

 تاج خروس: 

ابونصریِ هروی در ارشادالزراعة (تألیف در 921؛ ص 220) سه گونة آن را با نامهایِ « خوله ] ؟ [ و تاجِ خروس و دُم روباه ] =«تاج خروس رشته ای » در اصطلاح کنونی [ » ذکر کرده و سپس آیین کِشت آن را شرح داده است . 

رسالة کشاورزی ارشاد الزارعه (پاورقی) که در سال 921‌ه برای سلطان بایقرا نوشته شده، روضة ‌هشتم آن در بیان طرح چهارباغ است. نوشته‌های فاضل‌‌هروی را در (شکل 19)(پاورقی) تعبیر و ترسیم کرده‌ام، الگوی حاصل باغی است محصور به شکل مربع مستطیل که حاشیه ای ازدرخت بید یا جوی آبی آراسته به گل‌‌ها و درختان میوه در دور دارد. شاه جویی آراسته به گل‌‌ها محور تقارن آن را تشکیل می‌دهد. این شاه جوی در وسط خیابانی است که به طرف عمارت می‌رود و به حوضی در رو به روی آن ختم می‌شود، که نظرگاه ایوان رفیع عمارت است. تختی که به دور عمارت است با باغچه‌های گل و درختان میوه آراسته شده و متن اصلی باغ را چهارچمن در دو طرف این خیابان تشکیل می‌دهند که‌‌هر یک در مرتبة بالاتر قرار دارد و مشجر به درختان میوة مختلف است. در مورد ورودی باغ اشاره ای نشده  

 ... 

 باغ کوشک: 

 شاهان تیموری به ساختن باغ کوشک بسیار علاقه‌مند بودند، و در واقع اقامتگاه اصلی آنها همین باغ کوشکها بود. غالب منابع باغهای این دوره را در شهرهای مختلف، به ویژه در سمرقند و هرات، پایتختهای تیموری توصیف کرده‌اند. آگاهی دربارۀ چگونگی معماری کوشکها که گاه از آنها با نام قصر یاد شده، اندک است. البته روشن است که کوشکها کنگره‌دار، با ایوانی مقرنس‌کاری شده برپا می‌شد؛ هر کوشک دارای یک فضای گنبد مرکزی، با ایوانهایی در 4 ضلع اصلی و شاه‌نشینها بود، همچنین از ازاره‌هایی با سنگهای کنده‌کاری و خاتم‌بندی‌شده یاد گردیده، و تزیین داخل بنا غالباً نقاشی بوده است. برای شکل باغ واژۀ «چهار باغ» به کار رفته است ــ باغ بزرگی که با نهرهای آب یا گذرگاهها به چندین بخش تقسیم شده و انواع درختان و گلها با نظمی در آن کاشته ‌شده و کوشکی در میان آن قرار داشته باشد. ادامه  

پیوندهای خواندنی: 

 باغ‌های شاهی عهد صفوی و روابط آنها با شهر