عنوان کتاب: شاه کلید
نویسنده: جعفر مدرّس صادقی
چاپ اول: 1378 چاپ چهارم: 1385 نشر مرکز
196 صفحه
2350 تومان
«جعفر مدرّس صادقی» را بیشتر با کتاب «گاوخونی» می شناسند. این نویسنده ی اصفهانی متولد 1333 است. زیاد اهل مصاحبه کردن نیست. تا امروز چندین رمان، مجموعه داستان و کتابی با نام «اندر آداب نوشتار» با موضوع نکته های ویرایشی و رسم الخط منتشر کرده است. ویراستاری متون نثر کهن مثل «تاریخ بیهقی»، «مقالات شمس» و ... را هم به عهده داشته است. ترجمه هم از دیگر زمینه های فعّالیت ایشان است.
«شاه کلید» در واقع اعتراف نامه ای خیالی از شخصیتی است که به قتل «میرمحمّد ملکوتی» متّهم شده است (یا دست کم اطّلاعاتی در این باره دارد.) این اعتراف نامه از همان ابتدا رنگ و بوی داستان به خود می گیرد و خواننده در طول خواندنِ اثر توجّه چندانی به وجهِ اعترافی ماجرا نخواهد داشت.
داستان تا نیمه های خود در فضایی واقع گرا با پس زمینه ای از وقایع انقلاب سال 57 و فضای بعد از انقلاب پیش می رود، تا این که در چرخشی شگفت انگیز که در بعضی آثار دیگر این نویسنده هم قابل ردیابی است، راوی داستان وجه واقع گرایی را کنار می گذارد و وارد فضایی ذهنی می شود. در هم تنیدگی های مکانی، زمانی، وقایع و شخصیت های داستان هم تا پایان اثر مخاطب را رها نمی کند.
این چرخش و وارد کردن راوی به فضاهای ذهنی از بزرگترین امتیازهای این کتاب است. مدرّس صادقی همانطور که در معدود مصاحبه هایش اشاره کرده است تنها و تنها به خود «داستان» و «ادبیات» توجّه دارد.
با این که ممکن است مضامین برخی از کتاب های این نویسنده و «شاه کلید» نسبتن حسّاس و به اصطلاح «عبور از خطّ قرمز» به نظر بیاید، امّا ماهیت ادبیاتی و اصالت داستانی اثر کاملن روشن است. این عامل در کنار عوامل دیگر او را به عنوان یکی از بهترین داستان نویس های این سالهای ایران به جامعه ی منتقدین، اهالی کتاب و ادبیات معرّفی کرده است.
نکته ای که شاید در مورد همین کتاب شاه کلید جالب باشد این است که طرح روی جلد آن اثر مرحوم «مهدی سحابی» است؛ مترجم بسیاری از آثار گرانبهای ادبیات فرانسه از جمله «در جستجوی زمان از دست رفته» از مارسل پروست.
نویسنده: جعفر مدرّس صادقی
چاپ اول: 1378 چاپ چهارم: 1385 نشر مرکز
196 صفحه
2350 تومان
«جعفر مدرّس صادقی» را بیشتر با کتاب «گاوخونی» می شناسند. این نویسنده ی اصفهانی متولد 1333 است. زیاد اهل مصاحبه کردن نیست. تا امروز چندین رمان، مجموعه داستان و کتابی با نام «اندر آداب نوشتار» با موضوع نکته های ویرایشی و رسم الخط منتشر کرده است. ویراستاری متون نثر کهن مثل «تاریخ بیهقی»، «مقالات شمس» و ... را هم به عهده داشته است. ترجمه هم از دیگر زمینه های فعّالیت ایشان است.
«شاه کلید» در واقع اعتراف نامه ای خیالی از شخصیتی است که به قتل «میرمحمّد ملکوتی» متّهم شده است (یا دست کم اطّلاعاتی در این باره دارد.) این اعتراف نامه از همان ابتدا رنگ و بوی داستان به خود می گیرد و خواننده در طول خواندنِ اثر توجّه چندانی به وجهِ اعترافی ماجرا نخواهد داشت.
داستان تا نیمه های خود در فضایی واقع گرا با پس زمینه ای از وقایع انقلاب سال 57 و فضای بعد از انقلاب پیش می رود، تا این که در چرخشی شگفت انگیز که در بعضی آثار دیگر این نویسنده هم قابل ردیابی است، راوی داستان وجه واقع گرایی را کنار می گذارد و وارد فضایی ذهنی می شود. در هم تنیدگی های مکانی، زمانی، وقایع و شخصیت های داستان هم تا پایان اثر مخاطب را رها نمی کند.
این چرخش و وارد کردن راوی به فضاهای ذهنی از بزرگترین امتیازهای این کتاب است. مدرّس صادقی همانطور که در معدود مصاحبه هایش اشاره کرده است تنها و تنها به خود «داستان» و «ادبیات» توجّه دارد.
با این که ممکن است مضامین برخی از کتاب های این نویسنده و «شاه کلید» نسبتن حسّاس و به اصطلاح «عبور از خطّ قرمز» به نظر بیاید، امّا ماهیت ادبیاتی و اصالت داستانی اثر کاملن روشن است. این عامل در کنار عوامل دیگر او را به عنوان یکی از بهترین داستان نویس های این سالهای ایران به جامعه ی منتقدین، اهالی کتاب و ادبیات معرّفی کرده است.
نکته ای که شاید در مورد همین کتاب شاه کلید جالب باشد این است که طرح روی جلد آن اثر مرحوم «مهدی سحابی» است؛ مترجم بسیاری از آثار گرانبهای ادبیات فرانسه از جمله «در جستجوی زمان از دست رفته» از مارسل پروست.