نام کتاب: تاریخ اساطیری ایران
نویسنده: دکتر ژاله آموزگار
تعداد صفحه: 112
نشر: انتسارات سمت
بها: 20000
در این تاریخ اساطیر ایران به چهار دوره سه هزار ساله تقسیم می گردد و نویسنده طی چهار فصل به شرح این دوره ها می پردازد.
در فصل نخست با دو بندالف) دنیای روشناییها و نیکی ها وب)دنیای تاریکیها و بدیها به توضیح یکایکامشاسپندان و ایزداناز بند الف و اهریمنان و دیواناز بند ب می پردازد.
در دورۀ پایانی سه هزاره نخستین وآغاز سه هزاره دوم نبردی میان دو نیرو در می گیرد در پایان اهریمن به دست اورمزد بیهوش شده و به دوزخ فرستاده می شود و در طول سه هزار سال دوم در آنجا بیهوش می ماند.
پس از بیهوشی اهریمن، اورمز آفرینش گیتی را آغاز می کند.
در پایان سه هزاره دوم یاران و همدستان اهریمن که از بیهوشی سرکردۀ خود در رنجند به ترغیب او می پردازند تا از این بی خبری به در آید و یورش دوم اهریمن به جهان آغاز می گردد در هر تازش اهریمن به همراه دیوان ، ایزدان و امشاسپندان در برابر آنها می ایستند و به آفرینش دریاها و رودها و گیاهان می پردازند.
نخستین زوج بشر در این کشاکش از نطفه گیومرث از شاخۀ ریواس که همسان و همبالند به وجود می آید. در روایت شاهنامه سخنی از مشی و مشیانه نیست و ابتدا کیومرث و پس از آن سیامک کدخدای جهان می شوند و پس از آن با هوشنگ با عنوان« نخستین کسی که قانون می آورد» دوره پیشدادیان آغاز می گردد و با تهمورث و جمشید و ضحاک و فریدون و....نوذر و گرشاسب ادامه می یابد وبا کیقباد دوره کیانیان آغاز می گرددو... و سه هزاره سوم در میانه های دوران لهراسب به پایان می رسد.
هزارۀ اول از سه هزاره چهارم دورۀ وحی دینی است . در هزاره دوم و سوم از این سه هزار ساله رویدادهای گوناگونی رخ می دهد از جمله افراط و تفریط کم می شود و پیمان(اعتدال) قویتر می شود. در این هزاره کسی نمی میرد مگر اینکه او را با سلاحی نابود کنند و یا از پیری بمیرد. شیرینی و چربی در شیر گاو و گیاه چنان کامل می شود که مردم نیازی به گوشت خوردن نمی یابند و در پایان این هزاره ، مردم شیرخواری را نیز رها خواهند کرد و به گیاه و آب بسنده خواهد نمود. در این هزاره ضحاک از بند فریدون رها می شود و فرمانروایی خود را بر دیوان و مردمان از سر می گیرد .
در پایان این هزاره سوشیانس طی پنج روز نیایش به جای می آورد تا مردگان زنده شوند. سپس نوشابه ای خواهد ساخت که به مردگان برپا خاسته ، عمر جاودانی می دهد.
خوشبختی بی پایان و بی حد و مرز خواهد بود. این، بازگشت به سوی وضع پیش از آفرینش نیست، بلکه بیشتر توصیفی از همۀ نیروهای بالقوۀ اورمزدی و فرمانروایی قطعی اوست. بدی کلا از میان خواهد رفت و زمان کرانه مند به زمان بیکران خواهد پیوست.